• مطالب پربیننده

    تنها به وسیله کتاب بدون معلم نمی توان عالم شد

    نوشته شده در تاریخ : سه شنبه ۲۷ آذر ۱۳۹۷ ساعت ۲۲:۱۰

    تنها به وسیله کتاب بدون معلم نمی توان عالم شد

    شیخ علامه محمد حسن هیتو حفظه الله تعالی در کتاب گرانبهایش (( المتفیقهون )) می گوید :

    شیخم ابراز داشت که وقتی در الازهر درس می خواندم ، روزی در کتاب فقه باب معاملات به این جمله بر خوردم که نوشته شده بود : ((ويحرم بيع برَمْبَلولٍ ببَرَمْبلول ".))

    پس فهم این جمله برایم دشوار شد و به کتب شروح مراجعه کرده اما هیچ عالمی را ندیدم که آن را شرح داده یا بر آن تعلیق نوشته باشد ، در حاشیه هایی که نوشته شده بود هم نظر افکندم اما کسی را نیافتم که این جمله را توضیح یا تبیین کرده باشد ، و لذا متون ، شروح ، حواشی و تقریرات را مورد تخطئه قرار داده و آنها را ناقص و ناکارآمد تصور نمودم  چرا که توان شرح این جمله را نداشته اند و یا اینکه مولف را متهم کردم که چه بسی دچار اشتباه شده است .

    اما بعدا با خود فکر کردم که قبل از قضاوت در مورد دیگران ، عقلم را متهم سازم چرا که اگر عبارت مشکل داشت قطعا یکی از دهها شارح یا تعلیق نویس کتاب متوجه آن می شد و لذا محال است که همگی بر این اشتباه اتفاق کرده باشند پس قطعا عقل و فهم من دچار اشتباه شده است .

    بنابراین چاره ای ندیدم جز اینکه نزد شیخم رفته و از او بپرسم ، و او هم گفت : فرزندم ، هر کسی علمش را تنها از کتاب گرفته و معلمی نداشته باشد ، قطعا دچار گمراهی می گردد ، و لذا وجود معلم لازم است که نکات پیچیده را شرح داده و مطلق را مقید کرده ، مجمل را تفصیل داده و منظور از اصطلاحات را تبیین نماید ، و اگر تنها کتاب کفایت می کرد و به معلمی که آن را شرح دهد نیازی نبود ، خداوند متعال همراه هر کتابی ، پیامبری را نمی فرستاد که آن را تشریح کند ، و خداوند از کسانی که به آنها کتاب داده بود ، عهد نمی گرفت که آن را برای مردم تبیین کنند و همچنین خداوند کسی را که علم را کتمان کند بر او افساری از آتش قرار نمی داد در حالی که کتب علم در دسترس همگان قرار دارد .

    سپس به من گفت : فرزندم .. املای درست این عبارت به این صورت است : ((  ويحرُمُ بيعُ بُرِّ مَبْلول بِبُرِّ مبلول : فروش گندم خیس به گندم خیس حرام است  )) و این جمله نیازی به مراجعه به فرهنگ لغت و قاموس و شروح و حواشی نیست ، و تنها به تواضعی مانند تواضع تو نیاز داشت که از من پرسیدی .

    این کلام از صفحه ی شیخ علی اسماعیل القدیمی الشافعی نقل کرده ام .