گاهی احادیثی روایت می شود که ظاهرش بر شرک یا کفر دلالت دارد حال آنکه مقصود از شرک و کفر مذکور در آن حدیث ، شرک و کفر اکبر که موجب خروج شخص از دایره ی دین می شود نیست زیرا احادیث و متون دینی دیگری نیز وجود دارند که ایمان مرتکبان اعمال گناه آمیز را ثابت می سازند و بر همین اساس است که اهل سنت این نوع کفر را کفر عملی یا مجازی نامیده اند و بنابراین ، اقوال و آرای اندیشمندانی که جامعه ها را متهم به کفر یا جاهلیت کرده اند می بایست بر جاهلیت معاصی و گناهان و کفر عملی نه کفر اعتقادی حمل و تفسیر کرد و هر کس از عالمان و اندیشمندان ، نظری غیر از این نظر ارائه نماید بی گمان دچار گمراهی است . 

به منظور روشن ساختن تفاوت میان کفر عملی و کفر اعتقادی ، به مثال شارب خمر توجه کنید . شرب خمر از جمله ی گناهان است و شخص مسلمان میگسار مستوجب مجازات است اما اگر میگسار اعتقاد به حلال و سودمند بودن خمر داشته باشد و با این اعتقاد به نوشیدن آن ، اقدام نماید و این عقیده را ابراز و آشکار سازد بی گمان منکر حکم خداوند شده و به دلیل این اعتقاد - نه به دلیل صرف شرب خمر - کافر می گردد . و هر کس که از عقیده ی اینگونه شخصی تبعیت نماید حتی اگر عملا به نوشیدن خمر اقدام نکرده باشد مانند آن شخص ، کافر می گردد . اما اگر کسی از لحاظ اعتقاد و بینش از او تبعیت و پیروی نکند ولی عملا به شرب خمر اقدام نماید او بخاطر شرب خمر فاسق و فاجر می گردد . تفاوت میان کفر عملی و کفر اعتقادی در دیگر اعمال به همین ترتیب است . ابن قیم در این باره می گوید : (( کفر دو نوع است : کفر جحد و انکار و کفر عمل . نوع اول از تمام وجوه متضاد با ایمان است اما در نوع دوم برخی از اعمال با ایمان متضادند مانند سجود برای بت و برخی متضاد نمی باشند مانندحکم دادن به غیر احکام و دستورات خداوند متعال و ترک نماز .)) مشرکان به دلیل عدم اعتقادشان به وجوب نماز و زکات و دیگر اعمال شرعی ، تکالیف شرعی را ترک کرده اند . به عبارتی دیگر آنها به وحی ، مصدر تشریع و قانونگذاری ایمان ندارند یا اینکه برای خداوند شریک قائل می باشند . بنابراین آیات زیر را باید بر همین اساس فهمید و تفسیر کرد : 

وای به حال مشرکان ، مشرکانی که زکات اموالشان را پرداخت نمی کنند به آخرت ایمان ندارند ( فصلت 6-7)

کسانی که به دین و آیین و سزا و جزا ایمان ندارندمی دانی چه کسانی هستند؟آنان کسانیند که یتیم را سخت از پیش خود می رانند . و دیگران را به خوراک دادن مستمندان تشویق و ترغیب نمی نمایند .( ماعون 1-3) 

شخص کافر به دلیل اعتقاد به عدم وجوب زکات و بخاطر انکار وحی ، زکات را نمی پردازد و شخصی که یتیم را از پیش خود می راند بر اساس همین اعتقاد این کار را می کند اما شخص مسلمانی که زکات اموالش را نمی پردازند یا اینکه یتیم را از پیش خود می راند و دیگران را به خوراک دادن به مستمندان تشویق و ترغیب نمی کند کافر نیست زیرا او منکر وجوب این اعمال نیست و با ترک این اعمال فقط گنهکار و فاسق می شود . 

منبع نقد و بررسی اندیشه تکفیر ، تالیف : سالم البهنساوی ، با ترجمه سالم افسری ، ص 80-81