سوال

آیا اجاره دادن حیوان نر برای نطفه و آمیزش درست است ؟

جواب

ترمذی ، ابوداود و نسائی از ابن عمر رضی الله عنهما روایت کرده اند که پیامبر صلی الله علیه و سلم از (( عسب الفحل )) یعنی اجاره دادن حیوان نر برای نطفه ی آن نهی کرده است . فحل ، هر حیوان نرینه ای است مانند اسب و شتر و میش و گاومیش و گاو و بز نر ، و مقصود از عَسَب الفَحل هم نطفه ی حیوان نر و برجستن آن بر مادینه است . منظور حدیث ، تحریم اجرتی است که به ازای نطفه و جَستن حیوان نرینه بر حیوان ماده ( از صاحب حیوان ماده ) گرفته می شود همان گونه که در میان بیابان نشینان مصر و دیگر کشورها ، معروف و رایج است . 

دلیل نهی از اخذ اجرت برای نطفه ی نرینه هم ، غَرَر است زیرا حیوان نر هم ممکن است که حیوان ماده را باردار کند و هم ممکن است که نکند . بر این اساس ، جمهور فقها هم گفته اند : که اخذ اجرت ، حرام است زیرا که در اجاره ، تعیین عمل و مقدار آن لازم است و این ها در این جا مجهول و نامعلوم هستند . 

اصل در رشد ثروت حیوانی است که حیوان نرینه برای جفت شدن با مادینه عاریه داده شود و از همین رو ، عاریه دادن در این مورد مندوب است و اگر که عاریه گیرنده ، از باب اکرام و بدون پیش شرط چیزی به شخص عاریه دهنده بدهد پذیرفتن آن چیز جائز است و نیز اگر ( عاریه گیرنده ) بدون پیش شرط ، به حیوان نر چیزی بخوراند ، جایز است . 

شافعی ، ابوحنیفه و ابوثور از جمله کسانی هستند که گفته اند : اخذ اجرت به ازای نطفه و آمیزش حیوان نر با ماده ، حرام است . اما دیگران از جمله مالک ، گفته اند که اجاره دادن حیوان نر برای آمیزش تا یک مدت معلوم یا برای چند بار آمیزش جائز است زیرا نیاز شدید به این عمل وجود دارد و عمل یک منفعت مقصوده است . اینان حدیث پیشین را بر نهی تنزیهی و تشویق به مکارم اخلاق حمل کرده اند . 

منبع : این حلال است این حرام است ، تالیف عبدالقادر احمد عطا ، با ترجمه دکتر سالم افسری ، ص 532-533.