سوال 

آیا کسی که خود حج را انجام داده می تواند به جای شخص دیگری که نرفته و مثلا در بندرعباس است حج بجا بیاورد ؟ 

جواب 

اگر شخص مکلف به علت پیری یا مریضی شخصا قادر به ادای مناسک نبوده ، ولی قادر به تامین هزینه کسی باشد که به جای وی در زمان حیات یا بعد از مرگش حج را برایش انجام دهد آن شخص می تواند بجای دیگری حج بجا آورد . امام بخاری از ابن عباس رضی الله عنهما روایت کرده است که گفت : زنی از قبیله ی جهینه پیش رسول خدا صلی الله علیه و سلم آمد و گفت : مادرم نذر کرده بود که حج کند ، ولی قبل از ادای نذرش ، از دنیا رفت ، آیا می توانم به جای او حج کنم ؟ پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند : بلی به جای او حج کن آیا اگر مادرت بدهکار بود ، آن را پرداخت نمی کردی ؟ زن گفت : بله ، پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند : بدهی خدا را پرداخت کنید ، چون بدهی خدا برای پرداخت شایسته تر است . همچنین در صحیحین چنین روایت شده است که زنی از خَثعَم گفت : ای رسول خدا فریضه ی حج که خداوند متعال بر بندگانش واجب نموده است ، شامل پدر پیر من شده است اما او قادر به نشستن بر مرکب نیست ، آیا می توانم به جای او حج کنم ؟ پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند : بله . 

منبع : فقه منهجی ، ج 1 ، ص 239-397.