آیا اجتهاد و خطا از انبیاء علیهم الصلاة و السلام صورت می گیرد ؟

برخی به مقام نبوت جسارت کرده و به آنها اشتباه کردن را نسبت داده اند و این عیب آشکاری است که مورد تایید قرآن و سنت نمی باشد ، حتی اگر به یکی از این شیوخ یا اساتیدش گفته شود که شما اشتباه می کنید ناراحت شده و احساس ناخشنودی می کند ، پس چگونه می توان به منصب نبوت  چنین نسبتی را داد در حالی که نه در قرآن و نه در سنت وارد نشده و حتی برای خویشتن هم این امر را نمی پسندند؟!

 بسیاری از این افراد می گویند که این مساله اجماعی است در حالی که اختلاف شدیدی در این زمینه بین علما وجود دارد و ما در اینجا آنچه را که امام ماتریدی ذکر کرده است را بیان می داریم ، ایشان در تفسیر این جمله که اجتهاد از پیامبران واقع می شود اما اشتباه هرگز ذیل تفسیر آیه ی انا انزلنا الیک الکتاب بالحق لتحکم بین الناس بما اراک الله و لا تکن للخائنین خصیما : ما اين كتاب را به حق بر تو نازل كرديم، تا ميان مردم به [موجب‌] آنچه خدا به تو آموخته داورى كنى، و زنهار جانبدار خيانتكاران مباش. ( النسا 105 ) می گوید : 

این آیه دلالت بر این می دهد که پیامبربا تدبر و تامل در قرآن به آنچه خداوند او را بدان رهنمون ساخته است حکم می کنند اما اجتهادش مانند نص است چرا که او اشتباه نمی کند چون خداوند مساله را برایش تبیین نموده است و ممکن نیست که غیر صواب را به پیامبرش یاد دهد اما دیگر مجتهدین ممکن است در اجتهادشان به راه درست رفته و یا اشتباه کرده باشند چرا که شاید شیطان آن حکم را به آنها القا کرده باشد و در نتیجه حکمی اشتباه باشد لذا تا زمانی که کاملا مطمئن نباشیم نمی توان حکم به صحت آن اجتهاد داد اما اجتهاد پیامبر صلی الله علیه و سلم تماما درست است چون خداوند آن حکم را به او نشان داده است و ما حکم به صحت آن می کنیم .( تاویلات اهل السنه ، ص 1569 ، تالیف امام بزرگوار محمد بن محمد بن محمود ، ابی منصور الماتریدی ، وفات سال 333 هـ ، چاپ دار الکتب العلمیه – بیروت ، لبنان ، چاپ اول 1426 هـ -2005 م .در تایید این مطلب حدیثی وجود دارد که عبدالله بن عمرو روایت می کند که گفت : من هر چیزی را که از رسول خدا صلی الله علیه و سلم می شنیدم را نوشته و نگهداری می کردم ، پس قریش مرا از این کار نهی کرد و گفتند : هر چیزی را از رسول الله صلی الله علیه و سلم می نویسی در حالی که او انسانی است که در حالت های خشم و خشنودی سخن می گوید ، پس من از نوشتن خودداری کردم ، و این مساله را با پیامبر خدا صلی الله علیه و سلم مطرح کردم ، پس با انگشتش به سوی دهانش اشاره کرد و گفت : بنویس قسم به کسی که جانم در دست اوست جز حق نمی گویم .( ابوداود روایت کرده و ابن خزیمه و حاکم آن را صحیح دانسته اند . 

برگرفته از کانال : اهل السنة و الجماعة