الف - بلال بن رباح همیشه ملتزم بوده اند که هرگاه بی وضو می شدند وضو گرفته ، و بعد از هر وضو و اذانی دو رکعت نماز می خواندند و این از امید بخش ترین اعمال نیکش نزدخداوند بوده است . این التزام در حقیقت برا اساس تصمیم شخصی خودش بوده و سنتی نبوده است که توسط رسول الله صلی الله علیه و سلم تعیین شده باشد . در حدیث آمده است که روزی رسول الله صلی الله علیه وسلم صبحگاه بلال رضی الله عنه را فرا خواند و فرمود : ای بلال با انجام چه کاری از من در بهشت سبقت گرفته ای ؟ هرگاه وارد بهشت می شدم صدای پایت را جلو تر از خود می شنیدم ، پس بلال گفت : ای رسول خدا ، هیچ اذانی گفته نمی شد مگر اینکه دو رکعت نماز می خواندم ، و هرگاه بی وضو می شدم فورا وضو می گرفتم .. پس رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرمودند : علتش همین بوده است . ( روایت امام احمد ، ترمذی و حاکم و امام بخاری به صورت مختصرتر از این روایت کرده است ). 

 ب - خبیب بن عدی رضی الله عنه قبل از کشته شدن دو رکعت نماز خواند و این فعلش سنتی برای هر مسلمانی گشت و ایشان اولین نفری بوده اند که این کار را انجام داده اند  ، در برخی روایات آمده است : خبیب کسی است که این سنت را گذاشت که هر مسلمانی به هنگام کشته شدن نماز بخواند ( روایت بخاری و احمد 

لذا بجا آوردن این دو رکعت از سنت های حسنه ای است که خبیب رضی الله عنه آن را بنا نهاد و پاداش آن و تمام کسانی که اینگونه عمل می کنند برای او خواهد بود و در این زمینه نصی از جانب رسول خدا صلی الله علیه و سلم وجود نداشته است اما چون نماز از بهترین اعمال صالحه می باشد خبیب رضی الله عنه می خواست پایان زندگیش با آن باشد .

ج - یکی از انصار به هنگام امامت در مسجد قباء  ، در هر رکعت سوره ی اخلاص را همراه با سوره ای دیگر قرائت می کرد . اما نص حدیث : مردی از انصار در مسجد قبا امامت می داد ، به این صورت عمل می کرد که در هر رکعت  ابتدا سوره ی (( قل هو الله احد )) را خوانده ، و بعد از آن اقدام به خواندن سوره ای دیگر می نمود .  ، اصحاب در این زمینه معترض شدند ، گفتند : شما این سوره را می خوانی ، سپس می پنداری که کافی نیست و سوره ای دیگر را هم قرائت می نمایی ، یا تنها این سوره را یخوان و یا این سوره را نخوانده و سوره ای دیگر قرائت نما ، آن صحابی عرض کرد : هر گز اینکار را نخواهم کرد اگر می خواهید من امام شما باشم اینگونه رفتار خواهم کرد و اگر دوست ندارید امامت نمی دهم ، اما اصحاب ایشان را برای امامت برتر  می دیدند و دوست نداشتند کسی دیگر امامت دهد ، وقتی پیامبر خدا صلی الله علیه و سلم نزدشان آمد به او خبر دادند ، پس فرمود : چه چیز باعث شد که پیشنهاد دوستانت را نپذیری ؟ و چرا به قرائت این سوره در هر رکعت ملتزم هستی ؟ آن صحابی گفت : من این سوره را دوست دارم . و رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمودند : این دوست داشتنت تو را وارد بهشت خواهد کرد . ( روایت بخاری و ترمذی ) 

اما محل شاهد :صحابی آن سوره را بسیار دوست می داشت چون در بر گیرنده ی تعظیم الله عزوجل بود لذا در هر رکعتی به خواندش التزام داشته است ، و در این زمینه نصی از پیامبر خدا صلی الله علیه و سلم وجود ندارد . حافظ ابن حجر رحمه الله از ناصر الدین بن منیر رحمه الله  در مورد این حدیث نقل می کند که : مقاصد احکام فعل را تغییر می دهد ، و اگر آن مرد می گفت : علت تکرار این سوره این است  که سوره های دیگر را از حفظ نیست ، ممکن بود پیامبر خدا صلی الله علیه و سلم به او دستور می داد که دیگر سوره ها را حفظ کند اما وقتی علت این فعلش را حب سوره ذکر نمود ، صحت قصدش برای پیامبر خدا آشکار شده و لذا این عملش را تایید فرمود . ..( فتح الباری لابن حجر ، باب جمع بین دو سوره در هر رکعت )

 د- مناجات مردی از صحابه با ذکر دعایی که از رسول خدا صلی الله علیه و سلم شنیده نشده بود . رسول الله صلی الله علیه و سلم  در مسجد حضور داشتند و مردی در حال نماز خواندن بود ، به هنگام تشهد این دعا را خواند : اللهم انی اسالک بان لک الحمد ، لا اله الا انت ، بدیع السماوات و الارض یا ذا الجلال و الاکرام یا حی یا قیوم ، پیامبر خدا صلی الله علیه و سلم با شنیدن این دعا فرمود : با اسم اعظم خداوند دعا کردی ، اسم اعظمی که هرگاه با آن فرا خوانده شود ، اجابت کند و هرگاه به وسیله ی آن حاجتی درخواست شود ، حاجت بر آورده گردد . بنابراین آن مرد چنین صیغه ی دعایی را از رسول الله صلی الله علیه و سلم نشنیده بود و حضرت هم آن را تایید کرد . در دعا کردن دو امر مهم است : الفاظش خطای شرعی نداشته باشد ، و قصد قلبش خالصتا لله باشد و واجب نیست که حتما با صیغه هایی باشد که نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و سلم بدانها دعا کرده است علیرغم اینکه معتقدم که کلام رسول الله صلی الله علیه و سلم بهترین کلام مردم است .  . 

منبع : مفهوم البدعه و اثره فی اضطراب الفتاوی المعاصره تالیف الدکتور عبدالاله بن حسین العرفج ، انتشارات امام ربانی ، 1394 ، ص 120-123.