شرایط حیوانی که قربانی می شود 

- سن : شتر باید پنج سال تمام داشته باشد ، گاو و بز نیز باید دو ساله باشند اما گوسفند باید یک سال تمام داشته باشد یا دندان های جلویش افتاده باشد هر چند که یک سال تمام نداشته باشد . 

بنابر آنچه امام احمد ( 2 / 245 ) از ابوهریره روایت کرده است گفت : شنیدم که رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرمودند : بهترین قربانی ، گوسفندی است که دندان های جلویش افتاده باشد )) 

- سلامت : هر کدام از سه گروهی که ذکر شد به نسبت خود باید دارای سلامتی و دور از عیب هایی باشند که باعث فساد گوشت می شود ؛ بنابراین یک گوسفند بسیار لاغر که مغز استحوان آن بر اثر لاغری مفرط از بین رفته باشد و نیز حیوانی که لنگی یا کوری و یا مریضی آشکاری داشته باشد ، یا قسمتی از گوشش قطع شده باشد ، برای قربانی صحیح نیست . 

ترمذی ( 1497 ) و ابوداود ( 2802) از براء بن عازب رضی الله عنهما روایت کرده اند که پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند : چهار حیوان برای قربانی کردن به درد نمی خورند ، حیوانی که کوری آشکار دارد ، حیوان مریضی که مرضش آشکار باشد ، حیوانی که لنگی آشکار داشته باشد و حیوان بسیار لاغری که مغز استخوانش تحلیل رفته باشد .

هر عیبی که باعث لاغری و فساد گوشت حیواب باشد ، بر عیب های چهارگانه قیاس می شود . 

بعد از ذبح با گوشت قربانی چه کار می شود 

اگر قربانی جزو واجبات باشد ، یعنی نذری باشد یا برای قربانی تعیین شده باشد ، هم چنان که قبلا آن را شرح دادیم ، برای خود قربانی کننده و همه ی کسانی که نفقه ی آنها بر عهده ی اوست ، خوردن گوشت قربانی جائز نیست و اگر یکی از آن ها مقداری از گوشت قربانی را خورد ، باید به اندازه ی آن ، گوشت یا قیمت آن را پرداخت کند . 

اگر قربانی مستحب باشد ، برای شخص جائز است ، هر مقدار از گوشت را که بخواهد ، بخورد و بقیه را بین فقرا تقسیم کند . بهتر است که مقدار کمی از آن را به نیت برکت بخورد و بقیه ی آن را صدقه بدهد  . همچنین شخص می تواند یک سوم گوشت را بخورد و یک سوم آن را برای فقرا و یک سوم دیگر را به دوستان و همسایگانش هر چند ثروتمند هم باشند ، هدیه دهد آن مقداری را که برای ثروتمندان می فرستد باید به عنوان هدیه ، برای خوردن بفرستد و نمی توانند گوشت قربانی را خرید و فروش کنند و آن مقداری که به فقرا بخشیده می شود باید به عنوان تملک بخشیده شود ، اگر خواستند آن را بخورند و یا به هر صورتی که دوست داشتند در آن تصرف نمایند . دلیل آن چه ذکر شد کلام خداوند متعال است که می فرمایند : 

و قربانی شتران را برای شما از شعائر الهی قرار دادیم که در آن ها برای شما خیر و صلاح است ؛ پس هنگامی که به صف ایستاده اند ، نام خدا را بر آنها ذکرکنید و چون پهلویشان به زمین افتاد ( و ذبح کامل شدند ) از گوشت آنها تناول کرده و به فقیر و مستمند هم غذا بدهید . ( الحج 36 ) 

برای قربانی کننده جایز است که پوست حیوان را ببخشد یا آن را برای خود نگه دارد ، اما جایز نیست که آن را بفروشد یا به عنوان دستمزد به قصاب بدهد ، زیرا باعث نقص در قربانی و فساد آن می شود ، دلیل این حکم روایت بیهقی ( 9 / 294 ) است که پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند : هر کس پوست حیوانی قربانی را بفروشد ( اجر ) قربانی او از بین می رود .

منبع : فقه منهجی ، ج 1 ، ص 248 - 249-250.