چه کسی باید قربانی انجام دهد 

انجام دادن قربانی برای کسی سنت است که دارای شرائط زیر باشد : 

1- اسلام ، چون این کار به غیر مسلمان امر نشده است .

2- بلوغ و عقل ؛ چون اگر کسی بالغ و عاقل نباشد ،مکلف نیست .

3- توانایی مالی ؛ تحقق آن این گونه است که شخص در خلال مدت عید و سه روز ایام التشریق اضافه بر نفقه ی غذا ، لباس ، و مسکن خود و کسانی که مسوولیت آن ها را به عهده دارد ، قیمت قربانی را نیز داشته باشد . 

قربانی از چه نوعی صحیح است 

فقط قربانی کردن شتر ، گاو ، گوسفند ، و یا بز صحیح است زیرا خداوند متعال می فرماید : 

و ما برای هر امتی قربانی را مقرر نمودیم تا به نام خدا ( و شکر نعمت حق ) بپردازند که آن ها را از چهارپایان ( گاو ، گوسفند ، شتر و ..) روزی داد ( الحج 34 ) 

چهار پایان خارج از این سه گروه مذکور نمی باشند و از پیامبر صلی الله علیه و سلم و یارانش چیزی در مورد قربانی کردن حیواناتی غیر از این سه گروه روایت نشده است و افضل این سه گروه از حیوانات ابتدا شتر سپس گاو و پس از آن گوسفند است . 

جایز است که یک شتر یا گاو به ازای هفت نفر قربانی شود . امام مسلم 1318از جابر رضی الله عنه روایت کرده است که گفت : در سال جنگ حدیبیه ما با رسول خدا صلی الله علیه و سلم به ازای هر هفت نفر یک شتر و هر هفت نفر دیگر یک گاو قربانی می کردیم . 

زمان قربانی کردن 

زمان قربانی کردن ، از طلوع آفتاب روز عید قربان و گذشت زمانی به اندازه ی خواندن دو خطبه و دو رکعت نماز شروع می شود و تا غروب آفتاب آخرین روز ایام تشریق ادامه دارد ، ایام التشریق شامل روز یازدهم و دوازدهم و سیزدهم از ذی الحجه می باشد . 

بهترین زمان برای قربانی کردن هنگام تمام شدن از نماز عید است . به دلیل روایت امامان بخاری ( 5225) و مسلم ( 1961) که پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند : 

اولین کاری که روزمان را با آن شروع می کنیم این است که نماز می خوانیم پس از آن قربانی می کنیم ، هر کس این گونه عمل کرد از سنت ما پیروی کرده است ، اما هر کس قبل از خواندن نماز عید حیوانی ذبح کند ، آن فقط گوشتی است که به خانواده اش تقدیم کرده است و چیزی از قربانی محسوب نمی شود . 

معنی روایت این است که هر کس قبل از نماز عید یا گذشت زمانی که انجام دادن نماز در آن ممکن باشد ، قربانی کند ، قربانی او صحیح نیست .

ابن حبان ( 1008) از جبیر بن مطعم رضی الله عنه روایت کرده است که رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرمودند : تمامی ایام التشریق وقت قربانی کردن است . )) 

منبع : فقه منهجی ، ج 1 ، ص 247 ، 248 ، 249 .