یکی از جامعه شناسان معروف می گوید : اگرچه علم و هنر ، بسیاری از عوامل اسرار آمیز را روشن ساخته است ؛ با این همه ، بسیاری از عوامل ، همچنان از حیطه ی علم گریخته و در لفافه ی اسرار باقیمانده است ، لزوم پی بردن به این عوامل موجب پیدایش مذهب گردیده است . 

یکی از فلاسفه های مادی اضافه می کند : وقتی انسان به حوادث ، از نظر تاریخی می نگرد ، علم و مذهب را به یک دلیل بسیار روشن دو خصم آشتی ناپذیر ! تصور می کند ، زیرا کسی که به گردش جهان از نظر قانون علیت معتقد است برای یک آن ، هم نمی تواند در مغز خود چنین تصوری را راه دهد که ممکن است موجودی در بستر حوادث سد و مانعی ایجاد کند . به تعبیر ساده آنها می خواهند چنین ادعا کنند که ناآگاهی انسان از علل طبیعی سبب شده است که تصور کند نیروی مافوق طبیعی وجود دارد که این عامل را ایجاد کرده و اداره می کند ، و لذا هر قدر عوامل و علل طبیعی روشن تر گردد اعتقاد به خداپرستی و مذهب سست تر می شود ! 

جواب : اولا آنها تصور کرده اند که ایمان به وجود خدا مفهومش انکار قانون علیت است ، و ما برسر دو راهی قرار داریم ، یا باید علل طبیعی را بپذیریم یا وجود خدا را ؟

در حالی که از نظر فلاسفه ی الهی ، ایمان به قانون علیت و کشف علل طبیعی یکی از بهترین طرق شناخت خداست . 

ما هرگز خدا را در لابلای بی نظمی ها و حوادث مبهم و تاریک جستجو نمی کنیم ، بلکه در میان روشنایی ها و  نظامات شناخته شده ی جهان هستی می یابیم ، چرا که وجود این نظامات ، نشانه ی روشنی بر وجود یک مبدا علم و قدرت در جهان هستی است . 

ثانیا : چرا آنها از این نکته غفلت می کنند که انسان از قدیم ترین ایام تا به امروز همواره نظم خاصی را بر جهان حکفرما می دیده است ، نظمی که توجیه آن با علل فاقد شعور امکان پذیر نیست ، و پیوسته همین را نشانه ی وجود خدا می شمرده است ؛ منتها در گذشته این نظام کمتر شناخته شده بود ، و هر قدر علم و دانش بشر پیشرفت کرد دقایق و ظرایف تازه ای از آن کشف شد ، و علم و قدرت مبدا عالم هستی آشکارتر و روشن تر گشت . 

به همین دلیل ما معتقدیم (( ایمان به وجود خدا )) و (( مذهب )) همدوش با پیشرفت های (( علوم )) جلو می رود ، و هر کشف تازه ای از اسرار و نظامات این جهان گام تازه ای است برای بهتر شناختن خداوند ، و آن گونه که امروز ما می توانیم خدا را بشناسیم هر گز گذشتگان نمی توانستند بشناسند چرا که پیشرفت علوم اینسان نبود . 

برگرفته از مقدمه ی کتاب مجموعه ای کامل از عقائد اهل سنت تالیف دکتر مجد مکی با ترجمه فیض محمد بلوچ ص 25-26.