قرآن این حق را بر گردن ما دارد که در زمینه ی حفظ و بیان و تلاوت و استماع آن و تدبر و تامل در آن ، با آن به درستی و شایستگی رفتار نماییم .
در روزگار استعمار بریطانیای کبیر ، آقای چرچیل نخست وزیر آن کشور ، قرآن کریم را در مجلس لردها بلند نموده و می گوید : تا زمانی که این قرآن در میان مسلمانان باشد ، استعمار کردنشان محال است ، ما باید بکوشیم قرآن را در جامعه های اسلامی از حیات و زندگی مردم کنار بزنیم ، زمانی دغدغه پیامبر گرامی ما این بود که :
پروردگارا مردم قرآن را ترک کردند و از خود راندند .( فرقان 30)
و حال دغدغه ی بسیاری از مومنان راستین و پیروان واقعی آن حضرت صلی الله علیه و سلم این است که چرا مسلمانان امروزی قرآن را رها کرده اند و به چیزهای دیگری مشغول شده اند و چرا آنهایی که قرآن را می خوانند خیلی کم به آن عمل می کنند و خیلی کم دارای اخلاق قرآنی هستند ، و چرا آنهایی که آرامش را می خواهند به جای پناه آوردن به قرآن به چیزهایی از قبیل خلسه های روحانی و مدیتیشن و هیپنو تیزم پناه می آورند .
قرآن این حق را بر گردن ما دارد که در زمینه ی حفظ و بیان و تلاوت و استماع آن و تدبر و تامل در آن ، با آن به درستی و شایستگی رفتار نماییم . همچنین در راستای فهم و تفسیر ، رفتار درستی با آن داشته باشیم . هیچ چیز بهتر از آن نیست که بدانیم خداوند از ما چه می خواهد زیرا خداوند کتابش را تنها برای آنکه در آن بیندیشیم و از اسرارش آگاه شویم و هر یک از ما در حد توان و ظرفیت خویش به استخراج مرواریدهای این دربای بیکران بپردازیم نازل فرموده است .
علما و صاحب نظران اسلامی می گویند : اگر به خود قرآن مراجعه کنیم ، می بینیم قرآن از هر مسلمانی پنج خواسته دارد :
1- ایمان و تعظیم به قرآن : خداوند متعال می فرمایند : (( فرستاده ی خدا - حضرت محمد صلی الله علیه و سلم - معتقد است بدانچه از سوی پروردگارش بر او نازل شده است و شکی در رسالت آسمانی و کتاب وحیانی - قرآن - ندارد و مومنان نیز بدان باور و ایمان دارند ( بقره 285) )) .
2- تلاوت قرآن : خداوند متعال می فرمایند : کسانی که کتاب آسمانی به آنان داده ایم و آن را از روی دقت و چنانچه باید می خوانند این افرادی هستند که به قرآن ایمان می آورند .( بقره 121) .
3- فهم و تدبر در قرآن : خداوند متعال می فرمایند :
ای محمد این قرآن کتاب پر خیر و برکتی است و آن را برای تو فرو فرستاده ایم تا درباره ی آیه هایش بیندیشید و تفکر و تامل کنید و خردمندان پند و اندرز گیرند . ( ص 29) .
4- عمل به قرآن و اجرای دستورات آن در زندگی : قرآن کتاب عمل است و کسانی که بر دستورهای قرآن عمل ننموده و اوامر و فرامین و تعالیم و آموزه ها و احکام و دستورات و حقایق و مفاهیم والای آن را در زندگی خود پیاده نمی کنند ، از دید قرآن فاسق و گنهکار محسوب می شوند . خداوند می فرماید : و کسی که بدانچه خداوند نازل کرده است حکم نکند ، او او امثال او متمرد و سرکش از شریعت خدا هستند . ( مائده 47 ) و پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم فرمودند : کسی که حرام کرده های قرآن را حلال بداند به آن ایمان نیاورده است .
5- نشر فرهنگ قرآن و دعوت به سوی تعالیم و آموزه های تعالی بخش و سعادت آفرین :
خداوند متعال می فرمایند : این قرآن به عموم مردم ابلاغ می گردد تا ترسانده شوند و بدانند که خداوند معبود یگانه ای است و خردمندان از خواندن قرآن ، پند و اندرز گیرند و خویشتن را در پرتو آن از آتش دوزخ دور کنند و به بهشت برسانند . )) و پیامبر صلی الله علیه و سلم می فرمایند : از طرف من برسانید و لو اینکه یک آیه باشد ( بخاری و مسلم )
اگر مسلمانان در این پنج زمینه به قرآن توجه کنند و این پنج حق قرآن را ادا نمایند و در مراحل مختلف زندگی آنها را نصب العین و آویزه ی گوش خویش قرار دهند قطعا تحول و انقلاب شگفت انگیزی در زندگی شان پدید خواهد آمد .
منبع : عقائد اهل سنت ، ج 1 ، ص 758-760.