خطبه ای که رسول گرامی اسلام صل الله علیه و سلم در وسط ایام تشریف در حجه الوداع ایراد فرمود متن آن ذیلا درج می گردد : 

ای مردم ! آیا می دانید که در چه ماهی و در چه روزی و در چه سرزمینی قرار دارید ؟ گفتند آری ، در روزی بسیار با حرمت و در سرزمینی با حرمت و در ماهی با حرمت قرار داریم . فرمود : پس خون ها و اموال و آبرویتان بر همدیگر تا قیامت مانند حرمت این روز در این ماه و در این سرزمین حرام است . 

( سپس فرمود ) از من بشنوید تا درست زندگی کنید . 

هان ظلم نکنید ، هان ! ظلم نکنید . بدانید مال هیچ مسلمانی بدون رضایت وی حلال نیست . اگاه باشید ، هر خون ، و هر مال و افتخاری که در جاهلیت بوده است ، تا قیامت ملغی و بی اعتبار است . نخستین خونی که ملغی اعلام می گردد خون ربیعه بن الحارث بن عبدالمطلب است که در میان بنی سعد شیر خورد و هذیل او را به قتل رساندند . 

آگاه باشید ، که تمام ربای جاهلیت باطل است . بنا به دستور الله نخستین ربایی که ابطال آن اعلام می گردد ربای ( عمویم ) عباس بن عبدالمطلب است . حق شما فقط در سرمایه ی اصلی محفوظ است ، نه شما حق دارید بر دیگران ظلم کنید و نه بر شما ظلم کرده می شود ، بدانید که زمان دوباره به حالت اولیه خود همانگونه که پروردگار ، آسمانها و زمین را خلق کرده بود برگشته است .

سپس آیه ای را تلاوت فرمود ، که ترجمه ی آن این است : 

(( همانا تعداد ماهها در کتاب الله از روزی که آسمان ها و زمین را آفریده است دوازده ماه است ، چهار تا از آنها ماههای حرام است . این است دین استوار ، شما در این ماهها بر خود ستم روا مدارید . ))

هان ای مردم ! بعد از من به کفر بر نگردید ، بطوریکه گردن های همدیگر را بزنید .

بدانید ، که شیطان از این بابت ناامید گشته است که نمازگزاران وی را پرستش نمایند . البته او در میان شما اختلاف و تفرقه خواهد انداخت . 

ای مردم ! درباره ی ( حقوق زنان ) از الله بترسید . آنها نزد شما مانند اسیران هستند . آنها خودشان اختیاری ندارند ، آنها بر گردن شما حق دارند . حق شما بر آنها این است که بر بستر شما کسی دیگر ننشانند و اجازه ی ورود به خانه تان به کسی که شما دوست ندارید ندهند . هرگاه شما نافرمانی آنها را مشاهده کردید ، نخست آنها را نصیحت کنید و از رختخوابشان جدا شوید و ( اگر اصلاح نشدند ) آنها را بزنید ، اما نه به سختی ، شما مسوول خوراک و پوشاک آنها هستید . ( به مقتضای عرف  ) همانا شما زنان را به عنوان امانت الهی در اختیار دارید و با حرمت نام الله عزوجل آنها را برای خود حلال کرده اید . 

آگاه باشید ، هر کسی امانتی به دست دارد ، آن را به صاحبش برگرداند ( آنگاه فرمود ) آیا من به شما حق را رساندم ؟ آیا من به شما پیام حق را رساندم ؟ .. ( سپس فرمود ) بنابراین حاضران به غایبان برسانند . چه بسیاری از غایبان خوشبخت تر از شنوندگان هستند . 

( رواه الامام احمد ) 

به نقل از : کتاب نبی رحمت تالیف ابوالحسن ندوی