حکم کردن به هلاک شدن مردم در دین جایز نیست

دین اسلام همان گونه که بر انگیختن نا امیدی در دل و جان افراد را حرام کرده  برانگیختن نا امیدی در جان و دل گروه ها به گونه ای دیگر یعنی قطع و جزم نهادن بر هلاکت شقاوت آنان را نیز حرام نموده است و پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم. در روایات مسلم از ابو هریره رضی الله عنه . در این باره فرموده است (( اگر کسی بگوید  مردم هلاک و بدبخت شده اند در واقع خوده او آنان را هلاک به شمار آورده است نه این که آنان در حقیقت هلاک شده اند " در روایات ابونعیم از این حدیث در کتاب " الحیة" آمده است که (( خود او از هلاکت یافته ترین آن هاست ))  امام مالک هم در تفسیر حدیث یاد شده گفته است : سرزنش و نکوهش شامل می شود که این گفته را بر سبیل تحقیر و کوچک به شمار آوردن مردم و برتر دانستن خویش از آنان و زشت دانستن کردارهای آنان گفته باشد به دلیل این که چنین کسی از راز خدا درباره ی خلق و بندگان خودش آگاهی ندارد اما اگر کسی گفته ی یاد شده را بر سبیل اندوه و  تأسّف به خاطره نقص و عیب دینی ای که در میان مردم می بیند بر زبان آورد این هیچ اشکالی ندارد خطابی نیز می گوید : گاه کسی پیوسته مردم را عیب گوید و سرزنش و ملامت می کند و بدی ها یشان را ذکر می نماید و می گوید مردم هلاک شده اند و اگر کسی چنین کند حال خود  او از همه ی مردم بد تر خواهد بود به دلیل گناهی که به خاطر عیب گویی و سرزنش کردن مردم و خودستایی بر او نوشته می شود افزون بر آن چنین کسی با این گفته ی خود در میان برادری اسلامی شکافی حاصل می کند و در درون دعوتگران به سوی اصلاح نا اومید ای می اندازد و دروازه ی بازگشت به خود را بر مردم می بندد حارث بن اسد محاسی هم در کتاب ادب النّفوس خود که هم چنان به صورت نسخه ی خطّی باقی مانده و چاپ نشده است میگوید : قطع و جزم نهادن به هلاکت و شقاوت ابراز صلاح و نیکوکاری ( خود ) نیز جایز نیست زیرا چه بسا که آن کافر مسلمان شود و اسلام گذشته اش را پاک کند و سپس هم قبل از آن که گناهی ( در حال مسلمانی ) مرتکب شود بمیر که در این حالت این شخص کافر مسلمان شده از آن مسلمانی که وی را سرزنش کرده است در نزد خدا بهتر خواهد بود و چه بسا که گناهکار توبه کند و مطیع و فرمانبردار مرتکب گناه شود .

منبع :

 این حلال و آن حرام است

صفحه ( ۴۴۵ تا ۴۴۶)

مؤلف : عبدالقادر احمد عطا